Dyskalkulia
Dyskalkulia należy do grupy specyficznych trudności w uczeniu się. Jest to zaburzenie rozwoju zdolności matematycznych, które mają źródło w genetycznych lub wrodzonych nieprawidłowościach dotyczących funkcjonowania części mózgu odpowiedzialnej za dojrzewanie umiejętności matematycznych wraz z wiekiem. W wyniku tych nieprawidłowości, dziecko nie osiąga adekwatnej do wieku rozwojowego biegłości matematycznej, mimo że jego iloraz inteligencji jest w normie i nie występują inne zaburzenia. Konsekwencją są słabsze wyniki w szkole oraz niechęć do zadań związanych z matematyką.
Dyskalkulia często współwystępuje z trudnościami natury dyslektycznej.
Objawy dyskalkulii
Dyskalkulia należy do grupy szczególnych trudności w nauce. Jest to zaburzenie w rozwoju zdolności matematycznych, które mają swoje źródło w nieprawidłowościach genetycznych lub wrodzonych w funkcjonowaniu części mózgu odpowiedzialnej za dojrzewanie umiejętności matematycznych wraz z wiekiem. W wyniku tych nieprawidłowości dziecko nie osiąga biegłości matematycznej adekwatnej do wieku rozwojowego, mimo że jego iloraz inteligencji jest prawidłowy i nie występują inne zaburzenia. Konsekwencją są gorsze wyniki w nauce i niechęć do zadań związanych z matematyką.
Dyskalkulia często występuje z trudnościami dyslektycznymi.
Opisywane są różne typy dyskalkulii, dlatego nie istnieje jeden zestaw objawów, który charakteryzowałby wszystkie osoby dotknięte tym zaburzeniem.
Możemy jednak mówić o przejawach dyskalkulii, które powinny zaniepokoić rodziców:
1. dziecko przedszkolne:
-
-
- posiada słabą koordynację wzrokowo-ruchową
- ma trudności w budowaniu z klocków
- rysuje niechętnie i prymitywnie, 3-latek nie potrafi narysować koła, 4-latek kwadratu, a 5-latek trójkąta
- ma słabą orientację w schemacie całego ciała i przestrzeni
- nie różnicuje strony lewej od prawej, prawej i lewej ręki, nogi (klasa zerowa)
- nie potrafi narysować rombu ani odtworzyć złożonej figury geometrycznej (klasa zerowa)
-
2. dziecko w szkole:
-
-
- ma trudności z zapamiętaniem i zapisaniem cyfr
- myli symbole "+', "-"
- potrafi liczyć tylko na palcach, koralikach etc. (liczenie na konkretach)
- trudno mu opanować tabliczkę mnożenia
- nie potrafi rozwiązywać zadań tekstowych
- myli strony i kierunki w geometrii
- nie posługuje się pojęciami matematycznymi
- ma trudności z umiejscowieniem w figur przestrzeni
- przy przerysowywaniu pomija drobne elementy obrazka
- ma problemy z czytaniem liczb wielocyfrowych, szczególnie tych, w których występuje zero
- gubi cyfry i znaki działań
- nieumiejętnie przelicza i porównuje jednostek czasu
- ciężo mu zrozumieć wyrażenia ułamkowe
- wolno dokonuje nawet proste operacje matematyczne
- ma porblem z kolejnością wykonywania działań
- wykazuje trudności z uszeregowaniem liczb ze względu na ich wartość
- nie potrafi czytać wykresów, diagramów, grafów
-
Poza lekcjami matematyki, fizyki czy chemii pojawiają się też inne trudności, takie jak na przykład słaba koordynacja ruchowa, kłopoty z odczytywaniem czasu oraz mapy, zaburzenia orientacji w terenie, zapominanie dat, trudności w zapamiętywaniu sekwencji ruchowych czy nie nadążanie za szybko zmieniającymi się instrukcjami związanymi z ruchem.
Co można zrobić, aby pomóc dziecku?
Przede wszytskim pomoc powinna opierać się na wspólnym działaniu dziecka, rodziców, nauczycieli i terapeuty a działania muszą być zindywidualizowane. Warto zadbać, aby dziecko uczestniczyło w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych w szkole, a poza nią uczęszczało na terapię pedagogiczną ukierunkowaną na rozwijanie i doskonalenie umiejętności matematycznych i percepcyjnych oraz integrację odruchów.
Istnieją zasady pomocne w pracy z dzieckiem, które ma trudności matematyczne (np. w czasie odrabiania zadań):
- uczenie się w sposób polisensoryczny - zaangażowanie motoryki dużej (np. odmierzanie odległości krokami)
- jak naczęstsze odnoszenie matematyki do sytuacji codziennych i ukazywanie jej przydatności oraz obecności w bieżącym życiu
- łączenie matematyki z przyjemnością, na przykład włączanie jej elemtnów w ulubione zabawy
- stosowanie komunikatów werbalnych i wyjaśnień w celu zrozumienia języka matematycznego
- posługiwanie się pomocami wizualnymi, aby lepiej zrozumieć zadanie
- ćwiczenie pamięci krótkoterminowej, percepcji wzrokowej oraz wyobraźni wzrokowo-przetrzennej
- nie ocenianie/ krytykowanie/ metody pracy dziecka, nawet jeżeli jest ona dość długa i mało efektywna (liczą się chęci i starania)
- troska o to, by działania były uporządkowane, pokazywanie, co z czego wynika
- nabywanie wiedzy zgodnie z posiadanym profilem dominacji i specjalizacji półkulowej oraz zmysłów.